Bordro-Personel Modülü İle İlgili Destek Ekibimize Sıkça Sorulan Sorular
Brütten Nete Maaş Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Brüt maaş, bir çalışanın işvereni ile yaptığı anlaşma veya işverenin belirlediği toplam maaş miktarını ifade eder. Brüt maaş, çalışanın vergi, sosyal güvenlik primleri, sağlık sigortası gibi kesintiler yapılmadan önceki, sigorta primleri ve diğer ödenekleri içeren toplam maaşı olarak belirtilebilir. Brütten nete maaş hesaplama, çalışanın brüt maaşından vergi, sosyal güvenlik primleri ve diğer kesintilerin düşülmesi sonucu elde edilen net maaşı bulmayı içerir.
.
Net Ücret= Brüt Toplam – Kesintiler Toplamı((Gelir Vergisi- A.Ü. Ver. İstisnası) + Sigorta Kesintisi + İşsizlik Sigorta İşçi Payı + Damga Vergisi + Sair Kesintiler) formülüyle hesaplanır.
.
Örneğin; Brüt ücreti 30.000 TL olan ek bir ödeme ya da kesinti olmayan bir personel net maaşı nasıl hesaplanır?
1- Sigorta Kesintisi = Brüt Toplam x 0,14
30.000 x 0,14 = 4.200 TL
.
2- İşsizlik Sigorta İşçi Payı = Brüt Toplam x 0,01
30.000 x 0,01 = 300 TL
.
3- Gelir Vergisi Matrahı = Brüt Toplam – Sigorta Kesintisi – İşsizlik Sigorta İşçi Payı
30.000 – 4200 – 300 =25.500 TL
.
4- Gelir Vergisi = Gelir Vergisi Matrahı x Vergi Dilimi Oranı
25.500 x 0,15 (1. Vergi Dilimi) = 3.825 TL
.
5- Asgari Ücret Gelir Vergisi İstisnası = 3.315,70 TL
.
6- Damga Vergisi = (Brüt Toplam – Brüt Asgari Ücret) x 0,00759
(30.000 – 26.005,50) x 0,00759 = 30,32 TL
.
7- Kesintiler Toplamı = (Gelir Vergisi- A.Ü. Ver. İstisnası) + Sigorta Kesintisi + İşsizlik Sigorta İşçi Payı + Damga Vergisi + Sair Kesintiler
( 3.825 – 3.315,70) + 4200 + 300 + 30,32 = 5.039,62 TL
.
8- Net Ücret = Brüt Toplam – Kesintiler Toplamı
30.000 – 5.039,62 = 24.960,38 TL
.
Sağlık ve Hayat Sigortası Hesaplamaları Nasıl Yapılır, Bordroda Hangi Alan Kontrol Edilmelidir?
Gelir Vergisi Matrahından İndirim Konusu Yapılabilecek Sigorta Primleri ve İndirim Oranları Nelerdir?
.
•Mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait birikim priminin alındığı hayat sigortalarına ödenen primlerin %50’si gelir vergisi matrahından indirim konusu yapılabilir.
•Ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primlerinin %100’ü, gelir vergisi matrahından indirim konusu yapılabilir.
.
Hayat/Şahıs Sigorta Primlerinin Gelir Vergisi Matrahından İndirilebilmesinin Şartları Nelerdir?
.
Sigorta primlerinin indirilebilmesi için;
• Beyan edilen gelirin %15’ini ve asgari ücretin yıllık tutarını aşmaması,
• Sigortanın Türkiye’de yerleşik ve merkezinin Türkiye’de bulunan bir emeklilik veya sigorta şirketi nezdinde akdedilmiş olması,
• Prim tutarlarının gelirin elde edildiği yılda ödenmiş olması,
• Mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocukları için yapılması, gerekmektedir.
.
İşveren tarafından ödenen şahıs sigorta primleri ücretliye sağlanan bir menfaat olarak nitelendirilmekte olup çalışanlar adına ödenen şahıs sigorta primlerinin, çalışanlara sağlanan net menfaat (ücret) olarak değerlendirilmesi ve brütleştirilerek aylık ücret bordrolarına dahil edilmesi gerekmektedir.
.
Zirve masaüstü programının da “Sağlık ve Hayat Sigortasının” hesaplanabilmesi için “Otomatik BES/Özel Sigorta” sekmesinde yer alan “Sağlık Sigortası” ve ya “Hayat Sigortası” alanları doldurulmalıdır.
Hayat sigortası hesaplama;
.
Örneğin; Brüt ücreti 35.000 TL olan bir personel 1.000 TL değerinde hayat sigortası yapılmıştır. Bu işlemin puantajda yansıması nedir?
.
İşçi tarafından ödenen primlerin %50’si gelir vergisi matrahından indirim konusudur.
*Gelir Vergisi İndirimi = 500 TL
*Gelir Vergisi Matrahı = 29.750 – 500,00 = 29.250 TL
*Gelir Vergisi = 29.250 x 0.15 (1. Vergi Dilimi) = 4.387,50 TL
Asgari Ücret Gelir Vergisi İstisnası = 3.315,70 TL
*Ödenecek Gelir Vergisi = 4.387,50 – 3.315,70 = 1.521,80TL
.
İşveren tarafından ödenen sağlık sigortası hesaplama;
.
Örneğin; Brüt ücreti 35.000 TL olan bir personele işveren tarafından 1.000 TL değerinde sağlık sigortası yapılmıştır. Bu işlemin puantajda yansıması nedir?
.
*İşveren tarafından yapılan sağlık sigorta brüt tutarı personele ek ödeme olarak eklenecektir.
Ek Ödeme Tutarı = 1.000 TL
*Brüt Toplam = 35.000 + 1.000 = 36.000 TL
Verilen ek ödeme Sigorta Matrahından muaftır.
Puantajda ek ödeme olarak brüt toplamına eklendiğinden dolayı personelin gelir ve damga vergisi matrahı artacaktır. Bu kapsamda personelin gelir ve damga vergisi ödemesi artacaktır.
*Gelir Vergisi Matrahı = 29.750 TL
*Gelir Vergisi = 29.750 x 0.15 (1. Vergi Dilimi) = 4.462,50 TL
Asgari Ücret Gelir Vergisi İstisnası = 3.315,70 TL
*Ödenecek Gelir Vergisi = 4.462,50 – 3.315,70 = 1.146,80TL
*Damga Vergisi = (36.000 – 26.005,50) x 0,00759 = 75,86 TL
.
İşçi tarafından ödenen sağlık sigortası hesaplama;
.
Örneğin; Brüt ücreti 35.000 TL olan bir personele işçi tarafından 1.000 TL değerinde hayat sigortası yapılmıştır. Bu işlemin puantajda yansıması nedir?
.
İşçi tarafından ödenen primlerin %100’ü gelir vergisi matrahından indirim konusudur.
*Gelir Vergisi İndirimi = 1.000 TL
*Gelir Vergisi Matrahı = 29.750 – 1.000,00 = 28.750,00 TL
*Gelir Vergisi = 28.750,00 x 0.15 (1. Vergi Dilimi) = 4.312,50 TL
Asgari Ücret Gelir Vergisi İstisnası = 3.315,70 TL
*Ödenecek Gelir Vergisi = 4.312,50 – 3.315,70 = 996,80 TL
.
BES Hesaplaması Nasıl Yapılır, Hangi Personeller BES Sisteminden Faydalanamaz?
Bireysel emeklilik, bireylerin kazançlarından özel olarak katkıda bulundukları ve emeklilik sonrasında onlara emekli maaşı ödeyecekleri bir plandır. BES, 5 veya daha fazla çalışanı olan yerlerde 45 yaş altındaki T.C. vatandaşlarına uygulanabilir.
.
BES kesintisi kanunen Sigorta matrahının %3 ü olarak hesaplanır bu oranın altında BES kesintisi yapılamaz. İsteğe göre personel birikimini fazla yapabilir.
.
BES = Sigorta Matrahı X %3 olarak hesaplanır.
.
Zorunlu BES için iş sözleşmesi olmayan kişiler:
.
Zorunlu Otomatik Katılım Sistemi’ne yalnızca 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na tabi çalışanlar dâhil edilebilir. Bu nedenle:
- Bağ-Kur’lu (kendi işini yapanlar)
- Kamu görevlisi olmayan ve sosyal güvenlik sistemine kayıtlı bulunmayan kişiler zorunlu BES kapsamında değildir.
.
Yaş kriterine uymayanlar:
Zorunlu BES sistemine katılabilmek için 45 yaşın altında olmak gereklidir. 45 yaş ve üzerindekiler zorunlu BES’e dâhil edilemez.
.
Gelir elde etmeyen veya çalışmayan kişiler:
BES genellikle gelir elde eden bireylerin birikim yapabilmesi için uygundur. Çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik sistemine bağlı olmayan kişiler, bireysel olarak BES’e katılabilir; ancak otomatik katılım BES kapsamında yer almazlar.
.
Sistemden çıkış yapmış kişiler:
Zorunlu BES’e dâhil edilmiş ancak cayma hakkını kullanmış veya sistemden çıkış yapmış kişiler, yeniden dâhil edilmek istemedikleri sürece sistemden faydalanamazlar.
.
Kamu iktisadi teşebbüslerinde (KİT) çalışan bazı kişiler:
Bazı özel düzenlemelerle KİT çalışanları veya benzeri statüdeki kişiler BES kapsamı dışında tutulabilir.
.
Yabancı uyruklu çalışanlar:
Türkiye’de çalışan yabancı uyruklu bireyler, BES sistemine gönüllü olarak katılabilir; ancak zorunlu BES kapsamında yer almazlar.
.
BES Hesaplaması;
Örneğin; Sigorta Matrahı 40 .000 TL olan bir personelin BES kesinti ne kadardır?
BES = 40.000 x 0,03 = 1.200 TL
.
Gelir vergisi nasıl hesaplanır, asgari ücret vergi istisnası nasıl hesaplanır, hangi durumlarda asgari ücretli bir personelden kesinti olur?
Gelir Vergisi Hesaplaması
Gelir vergisi, çalışanların maaş veya ücretlerinden yapılan gelir vergisi kesintisini ifade eder. Bu kesinti, işveren tarafından bordroda hesaplanarak doğrudan devlete ödenir. Çalışanlar, gelir vergisi yükümlülüklerini bu şekilde yerine getirirken, maaşlarının net tutarını alırlar.
.
Nasıl Hesaplanır?
Bordro gelir vergisi, çalışanların brüt maaşı ve diğer yan hakları üzerinden hesaplanır. Bu süreçte şu aşamalar izlenir:
Brüt Ücretin Belirlenmesi: Çalışanın brüt maaşı (ve varsa prim, fazla mesai, ikramiye gibi ek gelirleri) temel alınır.
Kümülatif Gelirin Hesaba Katılması: Gelir vergisi, çalışanların yıl boyunca elde ettikleri toplam gelir (kümülatif gelir) üzerinden artan oranlı bir şekilde hesaplanır. Gelirin hangi vergi dilimine girdiği, ödenecek vergi oranını belirler.
Vergi Dilimlerinin Uygulanması: Vergi oranları genellikle artan oranlıdır. Gelir vergisi dilimleri şöyledir.
Gelir Vergisi Matrahının Hesaplanması: Brüt maaştan sosyal güvenlik primi (SGK) ve işsizlik sigortası gibi yasal kesintiler düşülür. Ortaya çıkan matrah, vergi hesaplamasına esas alınır.
Vergi Kesintisi: Matrah üzerinden hesaplanan gelir vergisi, bordroda işveren tarafından gösterilir ve çalışanın maaşından kesilerek devlete aktarılır.
.
Örnek Hesaplama
Bir çalışanın:
- Aylık brüt maaşı: 30.000 TL
- Sosyal güvenlik primi: %14 (4.200 TL)
- İşsizlik sigortası: %1 (300 TL)
Gelir Vergisi Matrahı:
30.000 TL – (4.200 TL + 300 TL) = 25.500 TL
Bu tutar, kümülatif gelirine eklenir ve bulunduğu vergi dilimine göre vergilendirilir. Örneğin:
- İlk 158.000 TL için %15: 25.500 TL × %15 = 3.825 TL (Ocak ayı için)
- Şubat ayında kümülatif gelir arttığında, dilim değişebilir ve daha yüksek oran uygulanabilir.
Kimler İçin Geçerlidir?
Bordro gelir vergisi, ücretli çalışanlar (maaşlı kişiler) için geçerlidir. İşveren, çalışan adına vergiyi hesaplar ve kesintiyi doğrudan yaparak devlete iletir. Bu sistem, çalışanların vergi yükümlülüklerini pratik bir şekilde yerine getirmelerini sağlar.
.
Bordroda Gelir Vergisi Nasıl Görünür?
Çalışanlara verilen maaş bordrosunda gelir vergisi şu şekilde yer alır:
- Brüt Ücret: Çalışanın toplam kazancı.
- Kesintiler: SGK primi, işsizlik sigortası, gelir vergisi vb.
- Net Ücret: Vergi ve diğer kesintiler düşüldükten sonra çalışana ödenen tutar.
Bordro gelir vergisi, çalışanların devlete karşı yükümlülüklerini düzenli ve doğru bir şekilde yerine getirmesini sağlayan bir uygulamadır.
.
Asgari Ücret Vergi İstisnası
Asgari ücretliler için gelir vergisi istisnası uygulanır. Yani, 2022 yılı itibariyle asgari ücretlilerin gelir vergisi belirli bir tutara kadar alınmaz. Asgari ücretin vergiden muaf kısmı, genellikle vergi dilimlerinde yapılan düzenlemelere göre değişir.
2025’te asgari ücret 26.005,50 TL brüt olduğu için, bu miktarın gelir vergisi hesaplamasında belirli bir kısmı vergiye tabi değildir. Asgari ücret vergi istisnası uygulanarak, asgari ücretlilerden gelir vergisi kesintisi yapılmaz.
.
2025 Yılı Gelir Vergisi İstisna Miktarı
| Ay | İstisna Miktarı |
| Ocak | 3.315,70-TL |
| Şubat | 3.315,70-TL |
| Mart | 3.315,70-TL |
| Nisan | 3.315,70-TL |
| Mayıs | 3.315,70-TL |
| Haziran | 3.315,70-TL |
| Temmuz | 3.315,70-TL |
| Ağustos | 4.257,57-TL |
| Eylül | 4.420,93-TL |
| Ekim | 4.420,93-TL |
| Kasım | 4.420,93-TL |
| Aralık | 4.420,93-TL |
Asgari Ücretli Bir Personel Neden Gelir Vergisi Öder?
Hizmet erbabının ücret gelirinin, ilgili ayda geçerli olan asgari ücretin brüt tutarı kadar olması halinde, brüt tutardan, işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi kesintisi yapılacak, gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılmayacaktır.*
Bu kapsamda ay içerisinde personelin ek ödemesi ya da fazla mesaisi varsa asgari ücretin brüt tutarının geçeceğinden dolayı gelir vergisi ve damga vergisi yansıtılacaktır.
Yansıtılacak gelir vergisi ve damga vergisi asgari ücretin brütü düşüldükten sonra kalan tutara göre hesaplanmaktadır.
.
Gelir vergi dilimi değiştiğinde 1. vergi diliminden 2. vergi dilimine geçtiğinde aradaki fark nasıl hesaplanır?
Geliriniz bir vergi diliminden bir üst dilime geçtiğinde, sadece yeni dilime giren kısım daha yüksek oranda vergilendirilir. Bu sayede, gelir artışıyla birlikte vergi yükü kademeli olarak artar, ancak önceki dilimlerdeki gelirler aynı oranda vergilendirilmeye devam eder.
Örnek Hesaplama
Bir çalışanın aylık gelir vergisi 30.000 TL olsun.
- Ocak – Mayıs Dönemi:
- Aylık gelir vergisi : 30.000 TL
- 5 ay sonunda kümülatif gelir: 30.000 TL × 5 = 150.000 TL
- Bu tutar, 158.000 TL’lik ilk dilimin altında olduğundan, %15 vergi oranı uygulanır.
- Haziran Ayı:
- Kümülatif gelir: 150.000 TL + 30.000 TL = 180.000 TL
- 158.000 TL’yi aşan kısım: 180.000 TL – 158.000 TL = 22.000 TL
- İlk 158.000 TL için %15 vergi: 8.000 TL × %15 = 1.200 TL
- Aşan 22.000 TL için %20 vergi: 22.000 TL × %20 = 4.400 TL
- Toplam vergi: 1.200 TL + 4.400 TL = 5.600 TL
Bu hesaplamaya göre, Haziran ayında 22.000 TL’lik kısım %20 oranında vergilendirilmiştir.
Ek ödeme, ek kesintiler nasıl uygulanır ?
Ödeme, Kesinti ve Avansın Tanımlanması
Ek ödeme, kesinti ya da avans hazırlanacak bordroya yansıtılabilmesi için öncelikle programa tanımlaması gerekmektedir. Bu tanımlamaların yapabilmek için Ayarlar F7 butonuna tıklanır.
Bu bölümde örnek olarak bir ek ödeme tanımlaması yapılacaktır.
Açılan ekrandan Ek Ödeme Bilgileri alanına Ödeme Adı yazılmalıdır. Net/Brüt, Sigorta Kesintisi, Gelir Vergisi Kesintisi, Damga Vergisi Kesintisi, alanlarından Evet ya da Hayır seçeneklerinden bir tanesini tercih edilir. Tablonun sağına ilerlenerek diğer seçenekler verilmek istenen ek ödemeye göre seçildikten sonra Kaydet F2 butonuyla ayarlar kaydedilir ve sayfadan çıkış yapılır.
Ödeme, Kesinti ve Avansın Uygulanması
Personellere ait ek ödemeleri, ek kesintileri ve avans ödemelerini uygulamak için İzin, ödeme, Avans, Kısa Çalışma butonuna tıklanır.
Açılan ekranda Personel seçimi yapılır ve Personel Ek Ödeme Cetveli bölümünden Ödeme Adı alanındayken klavyeden F1 tuşuna basılır.
Ek ödeme seçilir. Ardından sırasıyla Aktar ve Kapat butonlarına tıklanır.
Sabit bir tutar belirteceği için Tutar alanına personele ödenecek prim tutarı (bu örnek için 2000 Türk lirası kullanılmıştır) yazılır. Eğer her çalışma günü için 100 Türk lirası olarak ödeme vermek isteseydi Değer alanına 100 Türk lirası ve Çarpan alanından ise ÇG -yani çalışma günü- seçimi yapması gerekir.
Eğer personellere toplu olarak prim ödemesi yapılacaksa Seçilen Personellere Uygula F3 butonuna tıklanmalıdır. Tüm Personelleri Seç F5 seçeneği işaretlenmeli ve tekrar Seçilen Personellere Uygula F3 butonuna tıklayarak işlem tamamlanır. Böylelikle Prim Ödemesi bütün personeller için tanımlanmış olacaktır.
Kesinti tanımlamak için personel seçimi yapılır ve Personel Ek Kesinti Cetveli bölümünden Kesinti Adı alanındayken klavyeden F1 tuşuna basılır.
Ek kesinti seçilir. Ardından Aktar ve Kapat butonlarına tıklanır.
Sabit bir tutar belirteceği için Tutar alanına talep edilen miktar (bu örnekte 300 Türk lirası kullanılmıştır) yazılır. Eğer işlem birden fazla personel için yapılacaksa Seçilen Personellere Uygula F3 butonuna tıklanmalıdır. Tüm Personelleri Seç F5 seçeneği işaretlenmeli ve tekrar Seçilen Personellere Uygula F3 butonuna tıklayarak işlem tamamlanır.
Avans kesintisi yapılacak personeller için öncelikle personel seçimi yapılmalıdır. Ardından Personel Avans Cetveli bölümünden sırasıyla Avans Tarihi ve Avans Tutarı yazılır.
Bu alan için dikkat edilmesi gereken durum avansın verildiği aydaki bordro ayar bilgilerinde Ek Kesinti tablosuna Avans kaydı girilmesidir.
Tüm tanımlamalar yapıldıktan sonra Kaydet F2 butonuyla yapılan değişiklikler kaydedilir.
Bordroları hazırlamak için Bordro Hazırla F9 butonuna tıklanır. Açılan pencereden Seçilen Firma işaretlenir. Fazla Mesai ve İzin, ödeme, Avans, Kısa Çalışma bölümlerinden bilgi girişi yapıldığı için Bordro Hazırlama Şekli alanından İzin, fazla mesai ve avans kayıtlarını kullan seçeneğini işaretlenir ve Hazırla F9 butonuyla işlem tamamlanır.
Açılan ekranda Fazla Mesai, Ek Ödeme ve Ek Kesinti bilgileri kontrol edilir.
Yemek, yol ödemelerinde muafiyet tutarları nedir ve nasıl hesaplanır?
Yemek ücreti muafiyet tutarları
| SGK Primi | Gelir Vergisi | Damga Vergisi | |
| İşyerinde yemek verilmeyip yemek hizmeti veren işletmelere (restoran) ödeme yapılması | Prime esas kazanca dahil edilmez. | Gelir Vergisine dahil edilmez. | Damga Vergisine dahil edilmez. |
| Yemek kartı veya yemek çeki | Günlük 158 TL’yi aşmayan miktar (-) Günlük 158 TL’yi aşan miktar (+) |
Günlük KDV Hariç 240 TL’yi aşmayan miktar (-) Günlük KDV Hariç 240 TL’yi aşan miktar (+) |
Günlük KDV Hariç 240 TL’yi aşmayan miktar (-) Günlük KDV Hariç 240 TL’yi aşan miktar (+) |
| Yemek parası | Günlük 158 TL’yi aşmayan miktar (-) Günlük 158 TL’yi aşan miktar (+) |
Günlük KDV Hariç 240 TL’yi aşmayan miktar (-) Günlük KDV Hariç 240 TL’yi aşan miktar (+) |
Günlük KDV Hariç 240 TL’yi aşmayan miktar (-) Günlük KDV Hariç 240 TL’yi aşan miktar (+) |
Yol ücreti muafiyet tutarları
| SGK Primi | Gelir Vergisi | Damga Vergisi | |
| Nakit Yol Yardımı/Parası |
Prime esas kazanca dahil edilir. | Günlük 126 TL’yi aşmayan tutarlar gelir vergisinden istisnadır. Günlük 126 TL’yi aşan tutarlar gelir vergisine tabidir. |
Gelir Vergisi istisna tutarı kadar Damga Vergisi istisnası vardır, aşan kısım Damga Vergisi’ne tabidir. |
| Taşıma Kartları/Akbil/Bilet Ve Benzeri Ödeme Araçları |
Prime esas kazanca dahil edilir. | Günlük 126 TL’yi aşmayan tutarlar gelir vergisinden istisnadır. Günlük 126 TL’yi aşan tutarlar gelir vergisine tabidir. |
Gelir Vergisi istisna tutarı kadar Damga Vergisi istisnası vardır, aşan kısım Damga Vergisi’ne tabidir. |
| Servis Hizmeti | Prime esas kazanca dahil edilmez. | Gelir Vergisi kesilmez. | Damga vergisi kesilmez. |
Zirve masaüstü programına muafiyeti olan ek ödeme nasıl tanımlanır?
Ek ödemenin tanımlanması için Ayarlar F7 butonuna tıklanır.
Bu bölümde örnek olarak yemek istisnası uygulanacaktır(Yemek kartı veya yemek çeki).
Açılan ekrandan Ek Ödeme Bilgileri alanına Ödeme Adı yazılır. Net/Brüt seçimi yapılır. Sigorta Kesintisi, Gelir Vergisi Kesintisi, Damga Vergisi Kesintisi, alanlarından Evet olarak seçilir.
Tablonun sağına ilerlenerek SGK için İstisna Tutarı alanına 158 TL, Gelir Vergisi için İstisna Tutarı alanına 240 TL yazıldıktan sonra Kaydet F2 butonuyla ayarlar kaydedilir ve sayfadan çıkış yapılır.
Muafiyeti olan ek ödeme nasıl hesaplanır?
Örneğin; Brüt ücreti 30.000 TL olan ve 26 gün çalışan bir personel günlük 300 TL yemek kartına yükleme yapılmaktadır. Bu bilgiler kapsamında puantajda nasıl değişiklikler olacaktır?
Yemek Ücreti = 26 x 300 = 7.800 TL
SGK İstisnası Hesaplama = 26 x 158 = 4.108 TL
Gelir Vergisi İstisnası Hesaplama = 26 X 240 = 6.240 TL
1-Brüt Toplam = Aylık Brüt Ücret + Fazla Mesai Toplamı + Sair Ödeme Toplamı
30.000 + 7.800 = 37.800,00 TL
.
2-Sigorta Matrahı = Brüt Toplam – SGK İstisnası
37.800 – 4.108 = 33.692 TL
.
3-Brüt Gelir Vergisi Matrahı = Brüt Toplam – Sigorta Kesintisi – İşsizlik Sigorta İşçi Payı
37.800 – 4.716,88 – 336,92 = 32.746,20 TL
Gelir Vergisi Matrahı = Brüt Gelir Vergisi Matrahı – Gelir Vergisi İstisnası
32.746,20 – 6.240 = 26.506,20 TL
.
4-Damga Vergisi = ((Aylık Brüt Ücret – Brüt Asgari Ücret) x 0,00759) + ((Günlük Yemek Ücreti – İstisna Tutarı) x Çalışma Günü) x 0,00759)
((30.000 – 26.005,50) x 0,00759) + ((300 – 240) x 26) x 0,00759) = 30,32 + 11,84 = 42,16 TL
.
İcra hesaplaması nasıl yapılır ve hangi durumlar icra hesaplamasında hataya sebep verir?
İİK(İcra İflas Kanunu) 83. Maddesi ve Kesinti Oranı: İcra İflas Kanunu’nun 83. maddesi uyarınca, işçinin maaşının dörtte birinden az olmamak üzere kesinti yapılır. Yani, işçinin maaşının en az dörtte biri haczedilebilir. Bu durum, genel olarak işçinin aylık gelirinin dörtte birinden fazlasının haczedilemeyeceği anlamına gelir.
İşveren tarafından işçiye aylık sabit ücret dışında ödenen ek ücretler, ücret eki olarak kabul edilir. Bu ekler genellikle prim, ikramiye, kardan pay alma, komisyon ücreti, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, sosyal yardımlar gibi ödemeleri içerir. İİK’nın 83/2. maddesine göre, bu ekler de dörtte bir oranında haczedilebilir. Yani, işçinin aldığı ek ücretlerin dörtte birinden az olmamak üzere kesinti yapılabilir.
İcra Kesintisi Hesaplaması
İcra Kesintisi Matrahı = Brüt Toplam – (Ödenecek Gelir Vergisi (Hesaplanan Gelir Vergisi – A.Ü.G.V. istisnası)+ Personel SGK Primi + Personel İşsizlik Primi+ Ödenecek Damga Vergisi(Hesaplanan Damga Vergisi – A.Ü.D.V. İstisnası))
İcra Kesintisi = İcra Kesintisi Matrahı / 4
İcra Kesintisinin hesaplamam sebepleri
İcra kesintilerinin hesaplanabilmesi için ilk olarak icra dosyasına ait bilgileri “İcra – Nafaka – BES”, “İcra Takip” alanına icra dosyasına ait bilgilerin girilmesi gerekmektedir.
İcra dosyası kaydedilirken mutlaka “İcra Kesinti Başlangıç Yılı”, “İcra Kesinti Başlangıç Ayı” ve Öncelik Sırası” alanları doğru bir şekilde doldurulmalıdır.
İcra dosyası kaydedildikten sonra öncelik sırasında değişiklik yapılması hesaplamanın yapılmamasına sebep olacaktır.
İcra kesintisinin bordroya yansıması için “Bordro Hazırlama” ekranında “İcra Takibi Otomatik Yapılsın” seçeneğinin işaretli olması gerekir.
Eğer yukarıda belirtilen hususlara dikkat edilmesi durumunda icra kesintisi otomatik yapılacaktır.
5746 – 4691 ARGE faaliyetleri kapsamında kanuna göre doldurulması zorunlu alanlar nerelerdir ve hesaplama nasıl yapılır?
Doldurulması zorunlu alanlar
ARGE Faaliyetleri Kapsamında kanundan faydalanılan personellerde, personelin “Tabi Olduğu Kanun” 5746 seçilir. Ardından “5746 Takip” butonuna tıklanır.
Eğer personel 5746 sayılı kanundan yararlanacaksa ” Teknoloji Geliştirme Bölgesi” alanından “H” yazılır. 4691 sayılı kanundan yararlanacaksa “E” yazılır.
Ardından orta tabloda yer alan “Teknopark Bölge Adı”, “Proje Kodu”, “Projenin Başlangıç ve Bitiş Tarihi” alanları doldurulur.
Alt tablodaysa “Proje Kodu” ve “Adı Soyadı” seçimlerini yapılır. “Adı Soyadı” seçimini yapmasıyla personelin “TC Kimlik Numarası” otomatik gelir. Son olarak bu alanda “Proje Kapsamında Toplam Çalışma Süresini” yazılır.
Bu iki tablonun doldurmasının sebebi Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde ekler sekmesinde bulunan “4691 Madde Kapsamında İlişkin Bildirim” ve “AR-GE Kapsamında Gelir Vergisi Stopajı Teşvikine ilişkin Bildirim” alanların otomatik gelmesi içindir.
Ay bazlı çalışma günlerini belirtmek için ilgili ayın “Bölge İçi/Dışı Gün Sayısı” ve/veya “Proje Kapsamında Bölge Dışı Gün Sayısı” alanları doldurur.
5746 ARGE faaliyetlerine göre hesaplama
5746 sayılı kanunda çalışan personelin gelir vergi teşvik istisnaları farklılık göstermektedir. Bu yüzden mutlaka personel kartlarının içinde yer alan “Ar-Ge GV (gelir vergisi) teşvik” alanında bulunan “T-Teknokent”, “E-Doktoralı”, “L-Yüksek Lisans”, “H-Normal” ya da “D-Teknokent Destek Personeli” seçimlerinden uygun olan seçilmelidir.
Bu seçimi yapmasının sebebi Gelir Vergisi istisnasının her AR-GE durumu için farklılık göstermesidir.
Ay içinde 30 Gün Bölge İçi Çalışana Göre Hesaplamalarda Kullanılacak Formüller;
İşveren SGK İstisnası = İşveren Sigorta Hissesi / 2
Gelir Vergisi İstisnası = (Gelir Vergisi – Asgari Ücret Vergisi İstisnası) X Gelir Vergi Teşvik İstisnası Oranı
Damga Vergisi İstisnası = Damga Vergisi – Asgari Ücret Damga Vergisi İstisnası
Örneğin; Brüt ücreti 80.000 TL olan bir personelin personel kartında «Ar-Ge ve Teşvik» alanında «Normal» seçimi yapılmış. Ocak ayında «Bölge İçi Gün Sayısı» 30 gün çalışmış. Bu bilgiler kapsamında personel ve işveren için istisna tutarları ne olacaktır?
İşveren SGK İstisnası = 16.600 / 2 = 8.300 TL
Gelir Vergisi İstisnası = (10.200 – 3.315,70) X 80/100 = 5.507,44 TL
Damga Vergisi İstisnası = 607,20 – 197,38 = 409,82 TL
Ay içinde G Gün Bölge İçi Çalışana Göre Hesaplamalarda Kullanılacak Formüller;
İşveren SGK İstisnası = İşveren Sigorta Hissesi / 2
Gelir Vergisi İstisnası = (((Gelir Vergisi – Asgari Ücret Vergisi İstisnası) / 30) x G) x Gelir Vergi Teşvik İstisnası Oranı
Damga Vergisi İstisnası = ((Damga Vergisi – Asgari Ücret Damga Vergisi İstisnası) / 30) x G
Örneğin; Brüt ücreti 80.000 TL olan bir personelin personel kartında «Ar-Ge ve Teşvik» alanında «Normal» seçimi yapılmış. Ocak ayında «Bölge İçi Gün Sayısı» 20 gün çalışmış. Bu bilgiler kapsamında personel ve işveren için istisna tutarları ne olacaktır.
İşveren SGK İstisnası = 16.600 / 2 = 8.300 TL
Gelir Vergisi İstisnası = (10.200 – 3.315,70) / 30 = 229,476
= (229,476 x 20) x 80/100 = 3.671,63 TL
Damga Vergisi İstisnası = (607,20 – 197,38) / 30)= 13,6606
=13,6606 x 20 = 273,21TL
4691 ARGE faaliyetlerine göre hesaplama
Ay içinde 30 Gün Bölge İçi Çalışana Göre Hesaplamalarda Kullanılacak Formüller;
İşveren SGK İstisnası = İşveren Sigorta Hissesi / 2
Gelir Vergisi İstisnası = Gelir Vergisi – Asgari Ücret Vergisi İstisnası
Damga Vergisi İstisnası = Damga Vergisi – Asgari Ücret Damga Vergisi İstisnası
Örneğin; Brüt ücreti 90.000 TL olan bir personelin Ocak ayında «Bölge İçi Gün Sayısı» 30 gün çalışmış. Bu bilgiler kapsamında personel ve işveren için istisna tutarları ne olacaktır.
İşveren SGK İstisnası = 18.675 / 2 = 9.337,50 TL
Gelir Vergisi İstisnası = 11.475 – 3.315,70 = 8.159,30 TL
Damga Vergisi İstisnası = 683,10 – 197,38 = 485,72 TL
Ay içinde G Gün Bölge İçi Çalışana Göre Hesaplamalarda Kullanılacak Formüller;
İşveren SGK İstisnası = İşveren Sigorta Hissesi / 2
Gelir Vergisi İstisnası = ((Gelir Vergisi – Asgari Ücret Vergisi İstisnası) / 30) x G
Damga Vergisi İstisnası = ((Damga Vergisi – Asgari Ücret Damga Vergisi İstisnası) / 30) x G
Örneğin; Brüt ücreti 90.000 TL olan bir personelin Ocak ayında «Bölge İçi Gün Sayısı» 20 gün çalışmış. Bu bilgiler kapsamında personel ve işveren için istisna tutarları ne olacaktır.
İşveren SGK İstisnası = 18.675 / 2 = 9.337,50 TL
Gelir Vergisi İstisnası = (11.475 – 3.315,70) / 30 = 271,976
= 297,49 x 20 = 5.439,53 TL
Damga Vergisi İstisnası = (683,10 – 197,38) / 30)= 16,1906
=17,709 x 20 =323,81 TL
SGK matrahı hesaplanması nasıl yapılır, SGK alt ve üst sınırları nelerdir, üst sınırın geçilmesi durumumda sonraki aya devretme işlemleri nasıl yapılır?
SGK matrahının hesaplaması
SGK matrahı, çalışanın sosyal güvenlik primlerinin hesaplanabilmesi için kullanılan brüt maaş değeridir. Bu matrah, çalışanın işyerinden aldığı toplam gelir ve bazı ek ödemeleri içerir. Ancak, SGK matrahını hesaplamak için yalnızca bazı ödeme kalemleri dikkate alınır.
SGK Matrahı Hesaplanırken Dikkate Alınan Unsurlar:
SGK matrahı, aşağıdaki unsurları içerir:
- Brüt Ücret: Çalışanın maaşı, tazminatlar, ikramiyeler, fazla mesai ücretleri ve diğer ek ödemeler.
- Yemek ve Yol Ücreti: Eğer yemek ve yol parası gibi ödemeler nakit olarak verilirse, bunlar da SGK primine tabidir.
- Primler ve İkramiyeler: Çalışanın yıl içinde aldığı prim ve ikramiyeler SGK matrahına dahil edilir.
- Fazla Mesai Ücreti: Fazla mesai ile ilgili yapılan ödemeler de SGK primine dahil edilir.
SGK Matrahına Dahil Edilmeyen Unsurlar:
- Vergiler: Gelir vergisi, damga vergisi ve benzeri vergi kesintileri SGK matrahına dahil edilmez.
- İşsizlik Sigortası Primi: İşsizlik sigortası primi, SGK prim matrahına dahil değildir, ayrı olarak hesaplanır.
SGK alt ve üst sınırları
SGK prim matrahının alt ve üst sınırları belirli aralıklarla belirlenir.
| Alt | Üst | |
| Günlük | 866,85 TL | 6.501,38 TL |
| Aylık | 26.005,50 TL | 195.041,40 TL |
Eğer bir çalışanın maaşı üst sınırı geçiyorsa, bu durumda SGK primleri üst sınır üzerinden hesaplanır ve aşan kısım için SGK primi alınmaz.
Sonraki aya devretme işlemleri
İşçinin, çalışması karşılığı aldığı ücret, sadece ödendiği ayda prime tabi tutulur. Ama ücret dışındaki ödemeler, ilgili ayda prime tabi tutulamadıysa sonraki aylarda da prime tabi tutulabilir.
Ücret dışındaki ek ödemeler, SGK matrahı tavanını aşarsa, aşan kısım 2 ay boyunca takip edilir.
Takip eden 2 ay içerisinde, üzerinden prim kesilemediği için takip ettiğimiz matrah çalışanın SGK matrahı, SGK tavanının altında kaldığında matraha eklenir.
Zirve masaüstü programında devreden SGK matrahı aşağıdaki resimde yer almaktadır.
Fazla Mesai Nedir? Hesaplamalarında Hangi Alanlar Kontrol Edilmelidir?
Fazla mesai nedir?
Fazla mesai, Türkiye İş Kanunu’na göre, haftalık 45 saati aşan çalışma süresi olarak tanımlanır. İş Kanunu’nun 41. maddesi kapsamında düzenlenen fazla mesai, işverenin talebiyle yapılan ve kanuni sınırların üzerinde gerçekleşen çalışmalardır.
Fazla Mesainin Temel Özellikleri:
- Haftalık 45 Saatlik Çalışma Süresi Üzeri:
- Haftalık 45 saat olan çalışma süresini aşan çalışmalar fazla mesai olarak kabul edilir.
- Örneğin, bir çalışan bir haftada 50 saat çalıştıysa, 5 saat fazla mesai yapmış demektir.
- Normal Çalışma Süresi Altındaki Düzenlemeler:
- İş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde haftalık çalışma süresi 45 saatin altında belirlenmişse, bu sürenin üzerindeki çalışmalar fazla süreli çalışma olarak adlandırılır ve %25 zamlı ücretle ödenir.
- Yıllık Üst Sınır:
- İş Kanunu’na göre, bir çalışan yılda en fazla 270 saat fazla mesai yapabilir. Bu sınırın aşılması yasalara aykırıdır.
- Çalışanın Rızası:
- Fazla mesai, çalışanın yazılı onayıyla yapılmalıdır. İş sözleşmesi imzalanırken alınan fazla mesai onayı, geçerli bir zemin oluşturur. Ancak işçi, haklı gerekçelerle bu onayı geri çekebilir.
Zirve masaüstü programında fazla mesai hesaplamalarında hangi alanlar kontrol edilmelidir?
Zirve masaüstü programında fazla mesai oranları hangi ekranlardan yapılır?
Fazla mesai tanımları “Firma Bilgileri” modülünden ve bordro hazırlama ekranından tanımlanmaktadır.
Zirve masaüstü programında yer alan oranlar ilgili yasalara göre uygulanması gereken oranlardır. Program kullanıcıları, oranlar üzerinde değişiklik yapabilmektedir, ancak bu durumda tüm sorumluluk kullanıcıya aittir.
Oranların karşılığı şu şekildedir;
•0 = katsız
•50 = 1,5 kat
•100 = 2 kat
•150 = 2,5 kat
•200 = 3 kat…
.
1.Fazla mesai; hafta içi yapılan mesaidir, 3. Fazla mesai ise hafta sonu yapılan mesaiyi kapsamaktadır.
Dini ve ulusal bayram tatil günleri içinse bordro hazırlama ekranında yer alan “Dini/Ulusal Bayram tatil günleri için ücret/ mesai ödemesi” alanında belirlenmektedir.
Personellere fazla mesai kaydı nasıl oluşturulur?
Personeller için fazla mesai kaydı 2 farklı yöntem ile oluşturulabilir.
Fazla Mesai Kayıtları modülüyle;
Bu yöntem ile fazla mesai kaydedilebilmesi için “Fazla Mesai Kayıtları” modülüne tıklanır.
“Mesai Günü” alanından mesainin yapıldığı gün seçilir.
Ardından “1. Fazla Mesai (Saat)”, “2. Fazla Mesai (Saat)” ve “3. Fazla Mesai (Saat)” alanları yapılan mesai gününe göre doldurulur.
Birden fazla personele fazla mesai tanımlaması yapılacaksa “Seçili Personellere Fazla Mesai Ver” butonuna tıklanır.
Açılan bölümden fazla mesai yapan personeller seçilerek “Mesai Tipi” ve Mesai Saat” alanları doldurulur.
Ardından “Seçili Personellere Fazla Mesai Ver” butonuna tıklanır.
Ekranın sağ üst köşesinde yer alan “Mesai Kontrol” butonu ile ilgili ayın içerisinde seçilen personelin yaptığı mesailer kontrol edilebilir.
Bordro hazırlama esnasında fazla mesai kaydı
Bordro hazırlama ekranındayken “Puantaj Bilgileri” tablosunda yer alan “1.F.Mes”, “2.F.Mes(Bayram Mes.) ve “3.F.Mes” alanları yapılan mesai gününe göre doldurulur.
Not: Eğer bordro hazırlama ekranında fazla mesai girişi yapıldıysa her bordro hazırlandığında mutlaka tekrar doldurulmalıdır.
Fazla mesai hesaplaması nasıl yapılır?
Personelin tahakkuk şekli ‘NET’ olsa dahi fazla mesai hesaplaması brüt tutar üzerinden yapılmaktadır. Net ücret hesaplamasını görmek için, ücret pusulasının yazdırılması yeterlidir.
Fazla mesai hesaplanırken;
Brüt Ücret / 225 = Çalışanın saatlik aldığı ücret
Saatlik Ücret X Çalışılan Fazla Mesai Saati X Oran formülleri kullanılır.
Örneğin; Brüt 40.000 TL alan bir personel hafta içi 4 saat mesaiye kaldığında fazla mesai tutarı ne kadar olacaktır?
40.000 / 225 = 177,78 TL
177,78 x 4 x 1,5 = 1.062 TL
Firmada maaşlar ayın 15’i ile diğer ayın 14’ü arasında verilmektedir. Bu durumda zirve masaüstü programında bordroyu nasıl hazırlamalıyım?
Ayın 15’i ile diğer ayın 14’ü arasında verilen maaşlarda 2 farklı bordro hazırlanmalıdır. Bordrolar hazırlandıktan sonra sistem tek bir bordro maaş bilgisi otomatik gösterecektir.
Bu süreci birlikte Ocak ayına ait örnek bir bordro hazırlayarak kontrol edilir.
Ocak ayına ait bordronun hazırlanması için; ilk olarak Ocak ayının 2 puantajından 15-31 arası günler için hazırlayacağız. Sonra Şubat Ayının 3 puantajından 1-14 arası günler için hazırlayarak Ocak ayına ait 1. puantaja bordro otomatik gelecektir.
İlk ocak ayının 2. puantajını hazırlamakta başlayalım.
Puantaj numarası 2 olarak seçilir.
Ardından bordro hazırla butonuna tıklanır.
Bilgiler kontrol edildikten sonra “Hazırla” butonuna tıklanır.
Böylelikle 15 ile 31 arası günler için bordro hazırlanmış olacaktır.
.
Sıra geldi Şubat ayının 3. puantajını hazırlamaya.
Bu işlem için “Çalışma Ayı” “Şubat” seçilir ve “Puantaj No” alanına 3 yazılır.
Ardından bordro hazırla butonuna tıklanır.
Bilgiler kontrol edildikten sonra “Hazırla” butonuna tıklanır.
Böylelikle 1 ile 14 arası günler için bordro hazırlanmış olacaktır.
.
Ocak ayına ait puantajı kontrol edebilmek için “Çalışma Ayı” “Ocak” seçilir ve “Puantaj No” alanına 1 yazılır.
Hazırlanan 2 puantajın toplamı ocak ayının 1 puantajına yansıyacaktır.
Yılın 31 gün olan aylarda ve 28 gün olan ayda eksik gün hesaplanması nasıl yapılır?
SGK Mevzuatına Göre Prim Ödeme Ve Eksik Gün Sayıları Şu Şekilde Hesaplanmaktadır:
1) Ay/dönem içindeki çalışmaları tam olan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılmaksızın (ay/dönemin 28, 29, 30 veya 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın) 30 gün olarak hesap edilir.
2) Ay/dönemin ilk gününde işe giren ve o ayda tam çalışan sigortalılar hariç, ay/dönem içinde işe giren sigortalıların prim ödeme gün sayıları, işe giriş tarihleri ve ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle hesap edilir.
3) Ay/dönemin son gününde çalıştıktan sonra işten ayrılan sigortalılar hariç olmak üzere, ay içinde işten ayrılan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, işten çıkış tarihleri ve ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle hesap edilir.
4) İşe başladığı ay/dönem içinde işten ayrılan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları (ay/dönemin ilk günü işe başlayıp son günü işten ayrılanlar hariç), sigortalının işe giriş tarihi ve işten çıkış tarihleri dahil kaç gün olduğuna bakılarak, parmak hesabı yapılmak suretiyle hesap edilir.
5) Ay/dönem içinde işe girişi veya işten çıkışı bulunmayan, çeşitli nedenlerle (istirahat, ücretsiz izin, kısa çalışma gibi) ay/dönemin bazı günlerinde çalışmayan ve çalışmadığı günler için de ücret almayan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları, ilgili ay/dönemdeki gün sayısından, ücret almaya hak kazanılmamış gün sayısı çıkartılmak suretiyle hesap edilir.
6) Ay/dönem içinde işe başlayan veya işten ayrılan sigortalıların, aynı zamanda çeşitli nedenlerle (istirahat, ücretsiz izin, disiplin cezası gibi) ay/dönem içinde hak kazanılmış hafta tatili dışında, çalışmadığı ve çalışmadığı günler içerisinde ücret almadığı günlerin bulunması durumunda ilgili ay/dönemdeki gün sayısından, işe başladığı tarihten önceki gün sayısı, işten ayrıldığı tarihten sonraki gün sayısı ve ücret alınmayan gün sayısı çıkartılmak suretiyle hesap edilir.
7) Sigortalıların işe başladığı ay/dönemdeki prim ödeme gün sayılarının ve prime esas kazanç tutarlarının hesaplanması sırasında, 394 ve 4857 sayılı Kanunlarda öngörülen hafta tatili ücretine hak kazanıp kazanmadığı hususu da göz önüne alınarak ve hak kazanılan hafta tatili prim ödeme gün sayısına dahil edilerek prim ödeme gün sayısı hesap edilir.